CIT estoński w 2026 r.

CIT estoński to wprowadzona w 2021 r. forma ryczałtowego opodatkowania m.in. spółek z o.o., która z roku na rok zyskiwała coraz większą popularność ze względu na odroczony moment opodatkowania (co do zasady dopóki środki pozostają w spółce i są reinwestowane, to nie powstaje obowiązek podatkowy). Na 2025 r. główne korzyści CIT estońskiego obejmują:

brak miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek;
niższa efektywna stawka opodatkowania względem tradycyjnych form opodatkowania (20% dla małych podatników i 25% dla pozostałych podmiotów);
zachęcenie do reinwestowania wypracowanych zysków.

Planowane przez MF zmiany

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji[1], który po wejściu w życie w 2026 r. zmieni zasady funkcjonowania CIT estońskiego w 4 następujących obszarach:

(1) Rozszerzenie definicji ukrytych zysków

Najważniejszą zmianą w tym obszarze jest usunięcie przesłanki „związku z prawem do udziału w zysku". Obecnie za ukryte zyski uznawane są tylko te świadczenia, które mogą stanowić substytut dywidendy lub nie posiadają uzasadnienia ekonomicznego. Po zmianie każde świadczenie na rzecz wspólnika lub podmiotu powiązanego będzie mogło zostać zakwalifikowane jako ukryty zysk.

Katalog ukrytych zysków planowo ma być rozszerzony o:

opłaty z tytułu najmu i dzierżawy nieruchomości od wspólników;
należności za korzystanie z praw autorskich i własności przemysłowej
koszty usług niematerialnych;
wynagrodzenia wspólników z tytułu powtarzających się świadczeń;
opłaty za licencje i znaki towarowe.

W praktyce oznacza to, że nawet transakcje mające charakter rynkowy jeśli zostały zawarte z podmiotami powiązanymi będą mogły podlegać opodatkowaniu jako ukryte zyski.

(2) Definicja wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą

Po raz pierwszy w przepisach pojawić się ma klarowna definicja wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Za takie mają zostać uznane wydatki poniesione w innym celu niż osiągnięcie przychodów lub zachowanie źródła przychodów, w tym:

wszelkiego rodzaju kary, grzywny i odsetki od zaległości podatkowych;
opłaty i należności publicznoprawne o charakterze sankcyjnym.

Takie wydatki mają być automatycznie wykluczane z kosztów podatkowych i mogą podlegać dodatkowym obciążeniom podatkowym.

(3) Domniemanie wypłaty zysków z okresu CIT estońskiego

Obecnie obowiązuje korzystne dla podatników domniemanie, że w pierwszej kolejności wypłacane są zyski niewypracowane w okresie opodatkowania CIT estońskim. Propozycja zmian odwraca tę zasadę i od przyszłego roku każda wypłata dywidendy po wyjściu z CIT estońskiego ma być automatycznie traktowana jako pochodząca z okresu ryczałtu.

Konsekwencją tej zmiany może być potrójne opodatkowanie w tym samym okresie, tj. CIT + podatek od zysków kapitałowych + CIT estoński. Przykładowo przy wypracowaniu 1 mln PLN zysku i chęci rozdysponowania go w formie dywidendy powstaną następujące zobowiązania podatkowe:

bieżący podatek CIT od zysków wypracowanych po zakończeniu ryczałtu (9% lub 19%) - 90 000 / 190 000 PLN;
podatek od dywidendy (19%) przy wypłacie wspólnikom - 154 000 PLN PIT;
dodatkowy CIT estoński (10% lub 20%) z tytułu domniemania pochodzenia z okresu ryczałtu - 81 000 / 162 000 PLN;
łączne obciążenie podatkowe = 425 000 / 500 000 PLN.

Tym samym w wyniku przyjęcia powyższych zmian efektywna stawka opodatkowania może przekroczyć nawet 50%, co de facto sprawiłoby, że korzystanie z tej formy opodatkowania byłoby dla wielu podatników bezzasadne i rodziłoby ryzyko nadmiarowego opodatkowania.

(4) Liberalizacja wymogów formalnych

Jedną z kolejnych propozycji jest zmiana dotycząca problemów z przygotowywaniem sprawozdań finansowych przy przechodzeniu na CIT estoński. Brak podpisów członków zarządu na sprawozdaniu finansowym nie będzie już skutkował utratą prawa do ryczałtu, pod warunkiem sporządzenia go w terminie i formie elektronicznej. Niestety, ulga ta ma działać na zasadzie abolicji i w zamyśle ma dotyczyć jedynie podmiotów, które wybrały te formę opodatkowani przed 1 września 2025 r.

Konsekwencje dla przedsiębiorców

Planowane zmiany z jednej stronny korygują pewne bolączki CIT estońskiego, jednocześnie wprowadzając ograniczenia, które mogą się okazać niekorzystne dla szerszego grona podatników CIT.

W przypadku wejścia w życie proponowanych zmian przedsiębiorcy korzystający z CIT estońskiego muszą przygotować się na:

gruntowny przegląd wszystkich transakcji z podmiotami powiązanymi i wspólnikami;
restrukturyzację relacji biznesowych w celu uniknięcia klasyfikacji jako ukryte zyski;
ocenę opłacalności dalszego korzystania z CIT estońskiego w świetle nowych obciążeń.

Podmioty korzystające obecnie z CIT estońskiego, jak również te planujące wybór tej formy opodatkowania w przyszłości, powinny śledzić postęp prac legislacyjnych mając na uwadze to, że czas na podjęcie decyzji jest ograniczony, a konsekwencje nieprzygotowania mogą być bardzo kosztowne.

Z naszej strony możemy wesprzeć Państwa działalność w tej trudnej i pełnej meandrów drodze, przedstawiając obszerne wyjaśnienia i porady odnośnie tych skomplikowanych i wielowątkowych zmian.

[1] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12402157